Μαθήματα Γενικού Διοικητικού Δικαίου Ι (πηγές-όργανα-πράξεις)

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ Ι

Ι. Η ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

1.  Οι βασικές έννοιες  του διοικητικού δικαίου: Διοίκηση και διοικητικό δίκαιο

Α. Έννοια και όψεις της Δημόσιας Διοίκησης

(Λειτουργική έννοια:  Κυριαρχική [περιοριστική, παροχική και ρυθμιστική] διοίκηση. Συναλλακτική διοίκηση.

Οργανική έννοια: Το Δημόσιο και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Η έννοια του δημοσίου τομέα. Τα διοικητικά όργανα. Η δημόσια υπηρεσία υπό λειτουργική και οργανική έννοια και οι αρχές που τη διέπουν)

Β. Το διοικητικό δίκαιο

Ιστορικά στοιχεία, διάκριση από το ιδιωτικό δίκαιο, διάκριση από το συνταγματικό δίκαιο. Διάκριση μεταξύ γενικού διοικητικού δικαίου και διοικητικού δικονομικού δικαίου

2.  Οι πηγές του διοικητικού δικαίου

Α. Εθνικές

α) Το Σύνταγμα

β) Οι νόμοι

γ) Οι κανονιστικές πράξεις

δ) Οι γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου {αρχή της νομιμότητας, της αναλογικότητας, της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος και της χρηστής διοίκησης}

ε) Το διοικητικό έθιμο

στ) Η νομολογία

ζ) Η ιδιωτική βούληση  

Β. Υπερεθνικές

α) Το ενωσιακό δίκαιο

β) Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προάσπιση των δικαιώματων του Ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών

γ) Το διεθνές δίκαιο

3.  Τα διοικητικά όργανα και οι αρμοδιότητές τους.

ΕΝΝΟΙΑ: Οργανωτική μονάδα, εντεταγμένη σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, που αποτελεί αυτοτελές υποκείμενο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.

Η σύσταση του διοικητικού οργάνου πρέπει να προβλέπεται ρητά από διάταξη του Συντάγματος, ή νομοθετικής πράξης ή διοικητικής κανονιστικής πράξης που έχει εκδοθεί βάσει νομοθετικής εξουσιοδότησης. Οι σχετικές διατάξεις πρέπει να καθορίζουν α) τις προϋποθέσεις με τις οποίες φυσικό πρόσωπο (ή περισσότερα φυσικά πρόσωπα) καθίσταται διοικητικό όργανο (με εκλογή ή διορισμό) και β) την αρμοδιότητα του οργάνου.

Κατ’ άλλη διατύπωση διοικητικό είναι το όργανο που ασκεί δημόσια εξουσία και δεν ανήκει στη νομοθετική ή δικαστική εξουσία

Α.  Τα διοικητικά όργανα

α) Είδη των διοικητικών οργάνων

• μονομελή   - συλλογικά
• κεντρικά  - περιφερειακά
• αποφασιστικά (κ.κ. εκδίδουν εκτελεστές διοικ. πράξεις- γνωμοδοτικά (συμβουλεύουν,Βλ. άρθρο 20 του ΚΔΔιαδ)

β) Η νόμιμη υπόσταση των οργάνων

§         Τήρηση όλων των προϋποθέσεων που προβλέπουν οι κανόνες δικαίου υπό τις οποίες το φυσικό πρόσωπο που αποτελεί το όργανο αποκτά την ιδιότητα του διοικητικού οργάνου (= την οργανική ιδιότητα).

§         Μεσολάβηση ειδικής πράξης (διορισμού ή εκλογής)

§         Έλλειψη νόμιμης υπόστασης α) ελλείψει πράξης διορισμού ή εκλογής ή β) σε περίπτωση ανυπόστατης πράξης διορισμού (νόσφιση ή σφετερισμός εξουσίας/αντιποίηση αρχής)

γ) Το de facto όργανο

Παράνομη πράξη διορισμού ή εκλογής που δημιουργεί αντικειμενική επίφαση νομιμότητας (ευλογοφανής διορισμός, νόμιμη πράξη κατά γενική πεποίθηση)

δ) Κανόνες συγκρότησης, σύνθεσης και λειτουργίας των συλλογικών διοικητικών οργάνων.

§         Συγκρότηση (ατομική διοικητική πράξη)

-διορισμός και/ή εκλογή μελών

-υπόδειξη ή εκλογή από τρίτους (άρθρο 13 παρ. 1 ΚΔΔιαδ)

-αριθμός μελών (άρθρο 13 παρ. 3 ΚΔΔιαδι)

-αναπλήρωση μελών

- έννοια νόμιμης συγκρότησης (άρθρο 13 παρ. 1 ΚΔΔιαδ)

-παράνομη κτήση της ιδιότητας υπό την οποία ορίζεται μέλος συλλογικού οργάνου (άρθρο 14 παρ. 4 ΚΔΔιαδ)

-έλλειψη μελών (γενική αρχή συνεχούς λειτουργίας, άρθρο 13 παρ. 5 ΚΔΔιαδ)

-αντικατάσταση πριν τη λήξη της θητείας (άρθρο 13 παρ. 6 ΚΔΔιαδ)

§         Σύνθεση του οργάνου

-απαρτία (ελάχιστος αριθμός μελών του συλλογικού οργάνου που απαιτείται από τον νόμο για να μπορεί να ληφθεί νομίμως απόφαση)

-πρόσκληση (άρθρο 14 παρ. 2 ΚΔΔιαδ)

-συμμετοχή αναπληρωματικών μελών (άρθρο 14 παρ. 3 ΚΔΔιαδ)

-απαγόρευση συμμετοχής στην ίδια συνεδρίαση μελών που είναι σύζυγοι ή συγγενείς έως και τετάρτου βαθμού (άρθρο 14 παρ. 6 ΚΔΔιαδ)

-αμεροληψία (άρθρο 7 ΚΔΔιαδ)

-Συγγενείς εξ αίματος

-Ιδιαίτερο συμφέρον στην έκβαση της υπόθεσης

     -Σχέση ιδιαίτερης φιλίας ή έχθρας

-Προκατειλημμένη γνώμη

-Αυτοεξαίρεση

-Εξαίρεση με αίτηση ενδιαφερομένου   

-Εξαίρεση αυτεπαγγέλτως διατασσόμενη

-τηλεδιάσκεψη (άρθρο 14 παρ. 13 ΚΔΔιαδ)

- Λειτουργία

-Παρουσία των μελών καθ’όλη τη διάρκεια της συνεδρίασης/ενημέρωση απόντων (άρθρο 15 παρ. 2 ΚΔΔιαδ)

-θέματα ημερήσιας διάταξης (άρθρο 14 παρ. 9 ΚΔΔιαδ)

-μυστικότητα συνεδριάσεων (παρουσία τρίτων προσώπων, άρθρο 14 παρ. 10 ΚΔΔιαδ)

-ψηφοφορία (φανερή, άρθρο 15 παρ. 3 ΚΔΔιαδ)

-λήψη αποφάσεων με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών (άρθρο 15 παρ. 1 ΚΔΔιαδ)

-σύνταξη και επικύρωση πρακτικού (άρθρο 15 παρ. 7 ΚΔΔιαδ)

Β. Η διοικητική αρμοδιότητα

α) Έννοια

β) Κατά τόπον και καθ’ύλην αρμοδιότητα. Οι κατά χρόνο μεταβολές της αρμοδιότητας

γ) Η αρμοδιότητα κατά διακριτική ευχέρεια και η δέσμια αρμοδιότητα της διοίκησης

4.  Οι διοικητικές πράξεις

Α. Η έννοια και τα χαρακτηριστικά της διοικητικής πράξης

Β. Είδη των διοικητικών πράξεων

α) Ατομικές πράξεις

β) Κανονιστικές πράξεις

γ) Γενικής εφαρμογής

δ) Ευμενείς-δυσμενείς

ε) Ρητές-σιωπηρές

στ) Η σύνθετη διοικητική ενέργεια

Γ. Η διαδικασία έκδοσης των διοικητικών πράξεων

α) Η αίτηση του ιδιώτη και η αυτεπάγγελτη ενέργεια της Διοίκησης

β) Η σύμπραξη άλλων διοικητικών οργάνων: γνωμοδοτήσεις

γ) Το δικαίωμα ακρόασης και άλλες μορφές συμμετοχής του ιδιώτη

δ) Η αιτιολογία των διοικητικών πράξεων

Δ. Το δικαίωμα πρόσβασης στα διοικητικά στοιχεία

Ε. Μορφολογικά χαρακτηριστικά της διοικητικής πράξης

ΣΤ.  Έναρξη και λήξη ισχύος της διοικητικής πράξης

Ζ. Οι ελαττωματικές διοικητικές πράξεις

Η. Οι κανόνες ανάκλησης των διοικητικών πράξεων

α) Ανάκληση παρανόμων διοικητικών πράξεων. Η αρχή της προστασίας της  δικαιολογημένης  εμπιστοσύνης

β) Ανάκληση νομίμων πράξεων