Εμπράγματο Δίκαιο (ενέχυρο)

Ε΄ ΕΝΕΧΥΡΟ

Ι. Έννοια

ΙΙ. Είδη Συμβατικό (Κοινό – Πλασματικό) – Νόμιμο

Ειδικά το συμβατικό κοινό

Σύσταση

Ειδικά το πλασματικό

Σκοπός – είδη - ΑΚ 1214 και Ν. 2844/2000

Ειδικά το νόμιμο ΑΚ 1246

ΙΙΙ. Λειτουργία του ενεχύρου

IV. Προστασία

V.  Απόσβεση

1. Ο Ο για την εξασφάλιση απαίτησης του Δ εναντίον του λόγω δανείου συστήνει νομότυπα ενέχυρο σε ένα δαχτυλίδι του. Συγχρόνως οι Δ και Ο συμφωνούν ότι σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης πληρωμής του δανείου, ο Δ θα μπορούσε να πουλήσει το δαχτυλίδι ελεύθερα. Ο Ο δεν μπόρεσε να εξοφλήσει το ποσό του δανείου κατά τη λήξη του και ο Δ πούλησε το δαχτυλίδι στον Β, ο οποίος γνώριζε τη συμφωνία των Δ και Ο και πίστευε καλόπιστα ότι ο Δ μπορούσε να πουλήσει ελεύθερα το δαχτυλίδι. Ερωτάται: α) Απέκτησε ο Β την κυριότητα του δαχτυλιδιού; β)Μπορεί ο Ο να στραφεί εναντίον του Β ζητώντας την απόδοση του δαχτυλιδιού;

Απάντηση: α) Όχι. ΑΚ 1239 άκυρη η συμφωνία πριν λήξει το ασφαλιζόμενο χρέος, με την οποία ο Δ απαλλάσσεται από τις κατά ΑΚ 1237 διατυπώσεις (lex commissoria). Ο Β δεν έγινε κύριος παρά μη κυρίου, επειδή γνώριζε ότι το δαχτυλίδι δεν ανήκει στον Δ ΑΚ 1037.

β) Ναι. ΑΚ 1094 και ΑΚ 987, 984 ο Β είναι ειδικός διάδοχος που γνώριζε κατά την κτήση το ελάττωμα της νομής του προκατόχου του.      

2. Ο Κ, κύριος μιας συσκευής τηλεόρασης, την δίνει για επισκευή στον τεχνίτη Τ. Ο Τ την επισκευάζει και ζητεί από τον Κ να πληρωθεί. Ο Κ αρνείται και για το λόγο αυτό ο Τ βρίσκει τον Α στον οποίο εκθέτει ότι είναι αναγκασμένος να πουλήσει την τηλεόραση του Κ, για να ικανοποιήσει την απαίτησή του κατά του Κ από την επισκευή. Ο Α δέχεται, αγοράζει και παραλαμβάνει την συσκευή. Ο Τ ειδοποιεί τον Κ να παραλάβει το ποσό που έμεινε από το τίμημα ύστερα από την αφαίρεση του ποσού που χρωστούσε στον Τ από την επισκευή. Ο Κ διαμαρτύρεται ισχυριζόμενος ότι ο Τ δεν είχε δικαίωμα να πουλήσει την τηλεόραση. Ερωτάται: α) Έχει δίκιο ο Κ; β) Μπορεί ο Κ να ζητήσει από τον Κ την απόδοση της τηλεόρασης;

Απάντηση: α) Ναι. ΑΚ 695 νόμιμο ενέχυρο του εργολάβου στα κινητά του εργοδότη που επισκεύασε. ΑΚ 1246= ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων για το συμβατικό ενέχυρο → 1237ΑΚ.

β) Ναι. ΑΚ 1094 διεκδικητική αγωγή. Ο Α δεν απέκτησε κυριότητα κατά ΑΚ 1036, επειδή ήταν κακόπιστος (γνώριζε ότι ο Τ δεν ήταν κύριος). - ΑΚ 987, 984 παρ.2 αγωγή αποβολής από τη νομή, ο Α είναι επιλήψιμος νομέας ως ειδικός διάδοχος του Τ που γνώριζε το ελάττωμα της νομής του προκατόχου του.    

3. Ο οφειλέτης Ο ενεχύρασε και παρέδωσε ένα ζωγραφικό πίνακα στον δανειστή του Δ. Κατά τη διάρκεια των διακοπών του ο Δ αναθέτει στο φίλο του Φ τη φύλαξη του πίνακα. Ο Φ αθετώντας την υποχρέωσή του ενεχυράζει και παραδίδει τον πίνακα στο δανειστή του Δ1, που δικαιολογημένα δεν γνώριζε το ενέχυρο υπέρ του Δ. Όταν ο Δ επέστρεψε από τις διακοπές του ζήτησε από τον Δ1 την απόδοση του πίνακα. Ερωτάται: Μπορεί ο Δ να απαιτήσει από τον Δ1 την απόδοση του πίνακα και με ποιες αγωγές ενδεχομένως;

Απάντηση: Όχι. Ο Δ1 απέκτησε ενέχυρο παρά μη κυρίου ως καλόπιστος. ΑΚ 1215 → 1036 επ.ΑΚ . Ο Δ προστατεύεται ως ενεχυρούχος δανειστής. ΑΚ 1236 → 1094 ΑΚ. Αναβλητική ένσταση του Δ1 1095 ΑΚ. Αν και μεταγενέστερο το ενέχυρο του Δ1 προηγείται. ΑΚ 1040 (αναλ.) = δεν επέρχεται απόσβεση του ενεχύρου του Δ αλλά παρέκκλιση από την αρχή της χρονικής προτεραιότητας.

Ο Δ προστατεύεται ως οιονεί νομέας ΑΚ 996 → 987, 984 παρ.2 αγωγή αποβολής από τη νομή. Ο Δ όμως είναι καλόπιστος ειδικός διάδοχος, εφόσον αγνοούσε το ελάττωμα της νομής του προκατόχου του.

συγγραφέας: Ελισσάβετ Οικονομίδου-Πούλου